Lesbrief en documentaire Liesel Aussen

Nieuwsgierig en met grote ogen kijkt ze schuin omhoog. Het meisje is gekleed in een jurkje met pofmouwtjes en draagt een grote witte strik in haar krullende bos haren. Ze moet zo’n drie of vier jaar oud geweest zijn op de foto. Haar portret staat in het fotoalbum van haar neef Bert Aussen, die als kind de oorlog overleeft door middel van onderduik. Pas in 2010 hoort hij voor het eerst haar naam: Liesel Aussen. Ze krijgt een gezicht, een verhaal.Haar levensverhaal is opgetekend in een documentaire, geproduceerd door het Oorlogs- en Verzetscentrum Groningen.

Liesels levensverhaal

Liesel Aussen komt op 8 maart 1936 ter wereld in Leer, Duitsland. Ze is het eerste en enige kind van Alfred en Paula Aussen-Aron.Vader Alfred geeft haar aan bij de burgerlijke stand. De ouders hebben een prachtige naam in gedachten: Liesel.Een samenvoeging van de namen van beide oma’s: (Karo)lina en Selma. Maar de nationaalsocialistische ambtenaar burgerlijke stand keurt deze naam af. Het kan toch niet zo zijn dat een Jood, zo’n mooie Duitse naam voor zijn dochter kiest! Alfred neemt hiermee geen genoegen. Een politieke kwestie volgt. Uiteindelijk krijgt hij gelijk. Liesel mag Liesel heten.

In nazi-Duitsland krijgt de familie te maken met veel anti-Joodse maatregelen. Grootvader Louis Aron is gedwongen zijn manufacturenwinkel sluiten. Als moeder Paula boodschappen doet op de markt in Leer, moet ze steeds achteraan sluiten. Vader Alfred wacht de verregaande gevolgen niet af. De veiligheid van zijn gezin staat voorop. Op 24 mei 1938 verlaten ze hun huis aan de Rathausstrasse en emigreert de familie naar Winschoten. Ze vestigen zich aan Hoogstraat 12. Haar grootouders volgen later hun voorbeeld. Liesel gaat naar de Nutsfröbelschool.

In het inmiddels bezette Nederland, ontkomt de familie Aussen niet aan deportatie. Op 3 oktober 1942 arriveren Liesel en haar ouders in Kamp Westerbork. Op 20 februari 1943 belandt de familie in Kamp Vught. Op 3 juli datzelfde jaar komen ze weer terecht in Kamp Westerbork. Via het spoortracé van de vervolging; dat loopt vanaf kamp Westerbork, Winschoten en via Leer naar de concentratiekampen in het oosten, vertrekt de familie op 20 juli naar Sobibor. Daar aangekomen worden de zevenjarige Liesel en haar ouders vergast.

Lesbrief

In samenwerking met Herinneringscentrum Kamp Westerbork is een educatieve lesbrief ontwikkeld bij de documentaire. Deze vindt u hier online. Een geprinte versie alswel de docentenhandleiding kunt u opvragen bij de coördinator van het OVCG (info@ovcg.nl, 050 599 2027).

Alie Noorlag is verantwoordelijk voor de Duitse ondertiteling van de documentaire, zodat de documentaire ook zijn weg kan vinden in de educatieve programma’s in bijvoorbeeld Leer.

Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door:

Onze activiteiten worden mede mogelijk gemaakt door het vfonds met middelen uit de BankGiro Loterij. Uw deelname aan deze loterij wordt daarom van harte aanbevolen.